Vogels in IJsselmonde en de Alblasserwaard 22 April 2018

Op een zomerse zondag in april vertrokken we met 8 personen richting Ridderkerk en Hendrik-Ido-Ambacht. De laatste jaren zijn hier een aantal nieuwe natuurgebieden gerealiseerd die we weleens met onze vogelwerkgroep wilden bezoeken.

Blauwborts (Martijn)

Door afsluitingen van enkele afritten en N-wegen liepen we wat vertraging op, dus ietsje later dan gepland stonden we bij de Crezéepolder. De plek was verrassend omdat de kaartjes nog aangaven dat het vooral polderlandschap was, ze hebben het echter grotendeels afgegraven en  vol laten lopen met water.

De eerste vogels die zich lieten zien en horen waren diverse paartjes kleine plevier. Deze pionierssoort broedt hier op de kalere stukken grond. Ook een enkele bontbekplevier was aanwezig.

Gelekwikstaart (Martijn)

Al snel vloog er wat klein spul op en de kleur maakte het niet moeilijk om de soort te determineren. Ze waren namelijk felgeel, dus dit moesten gele kwikstaarten zijn. Met wat geduld kregen we deze prachtige beestjes enkele malen schitterend in beeld.

Op het water was het  vrij stil, waarschijnlijk had dit te maken met het getij, want de waterstand kan hier tussen hoog en laag water toch nog flink verschillen gaven de borden aan. Om de hoek van de dijk zaten enkele honderden sierlijke kluten, wat kieviten en tureluurs. Opeens was er paniek onder de kluten en waarschijnlijk kwam dit omdat op flinke hoogte een roofvogel overvloog. Helaas zagen we deze net te laat en konden we deze alleen nog op afstand en met tegenlicht zien. Even later de volgende roofvogel, een bruine kiekendief.

Door richting Hendrik-Ido-Ambacht, polder Sandelingen. In het oostelijke deel vind je enkele mooie rietveldjes waar we diverse rietvogels konden waarnemen. Volop aanwezig was de rietgors, waarbij de mannetjes vaak op een wat hoger punt hun lied lieten horen. Ook de rietzangers waren druk aan het krassen en imiteren vanuit het riet. De explosieve zang van de cetti’s zanger hoorden we ook al meteen bij aankomst en dit bleef de gehele tijd zo. De cetti’s zanger horen is geen probleem, zien meestal echter wel. Na een tijdje wachten zagen we hem enkele malen laag in een struik zitten.

Een van de meest geliefde rietvogels is de fraai gekleurde blauwborst. Deze konden we eerst niet vinden maar zat tijdens het kijken naar een grasmus opeens boven in dezelfde boom. Helaas met tegenlicht, maar toen iedereen wilde kijken vloog hij naar de andere kant tussen het riet. Hier kon je hem tussen de stengels door nog redelijk zien en liet hij af en toe zijn zang horen.

Kneu (Martijn)

Omdat het in deze periode echt de tijd is van de terugkomst van de zomervogels, konden we regelmatig een nieuwe jaarsoort noteren zoals o.a. de diverse zwaluwen. We zagen de boerenzwaluw, huiszwaluw en ook de grotere sikkelvormige gierzwaluw.  Qua roofvogels zagen we hier de buizerd, torenvalk en de havik.

Ook een mooie bruinig gekleurde purperreiger kwam over ons heen vliegen en in het riet zagen we enkele malen een fraai paapje.

De westkant van polder Sandelingen is een groot open gebied, dat nog volop in ontwikkeling is. Het open gebied vonden wij wat tegenvallen met allemaal percelen met kleine boompjes en wilde lage begroeiing. In een plasje vonden we de zomertaling, een mooi getekende eend, waar het helaas niet zo goed mee gaat. De aantallen blijven jaarlijks omlaag gaan. Ook hier in het gebied weer enkele gele kwikstaarten en een groepje putters.

Verderop in het gebied stonden wat oudere bomen, fruitbomen en veel bramenstruiken. Hier waren de vogels een stuk actiever en zagen we meerdere grasmussen, kneutjes, heggenmus, fitis, tjiftjaf en zwartkop. In de verte was een roepende koekoek te horen, een geluid dat helaas ook steeds minder te horen is in Nederland.

De tijd tikte alweer flink door en we wilden nog richting de Alblasserwaard. Allereerst richting Kinderdijk, waar we een mooi uitzicht hadden over de molens. Omdat de wandeling naar de vogelhut toch nog een flink eind lopen was, besloten we dit niet te doen omdat er anders te weinig tijd zou zijn voor de laatste stop. Vanaf de dijk een tijdje over het gebied gekeken. De visdiefjes zagen we wel, maar de zwarte stern liet zich niet zien. Vanuit het riet klonk ook hier weer de cetti’s zanger.

De laatste stop was gepland nabij Bleskensgraaf waar in de polder nog een groep brandganzen zou zitten met daartussen twee roodhalsganzen. De groep ganzen was enorm met vele duizenden brandganzen, iets wat je in april niet meer verwacht. Het was dus flink zoeken, maar na een tijdje werd eerst 1 en later ook de 2e roodhalsgans ontdekt. Echt een prachtige soort, maar toch wel erg apart om deze met een temperatuur van 25 graden te zien. Het zijn vooral wintergasten die we normaal zoeken als we in de winter met handschoenen en mutsen op pad gaan.  Een mooie afsluiter van een heerlijke warme vogeldag.

Paapje (Martijn)
  1. Aalscholver
  2. Fuut
  3. Blauwe reiger
  4. Purperreiger
  5. Ooievaar
  6. Knobbelzwaan
  7. Grauwe gans
  8. Grote Canadese gans
  9. Brandgans
  10. Roodhalsgans
  11. Nijlgans
  12. Bergeend
  13. Wilde eend
  14. Krakeend
  15. Zomertaling
  16. Wintertaling
  17. Slobeend
  18. Tafeleend
  19. Kuifeend
  20. Bruine kiekendief
  21. Torenvalk
  22. Buizerd
  23. Havik
  24. Fazant
  25. Waterhoen
  26. Meerkoet
  27. Scholekster
  28. Kluut
  29. Kleine plevier
  30. Bontbekplevier
  31. Kievit
  32. Tureluur
  33. Grutto
  34. Kokmeeuw
  35. Stormmeeuw
  36. Zilvermeeuw
  37. Kleine mantelmeeuw
  38. Visdief
  39. Houtduif
  40. Turkse tortel
  41. Koekoek
  42. Gierzwaluw
  43. Huiszwaluw
  44. Boerenzwaluw
  45. Grote bonte specht
  46. Groene specht
  47. Halsbandparkiet
  48. Veldleeuwerik
  49. Graspieper
  50. Witte kwikstaart
  51. Gele kwikstaart
  52. Spreeuw
  53. Ekster
  54. Gaai
  55. Zwarte kraai
  56. Kauw
  57. Winterkoning
  58. Heggenmus
  59. Blauwborst
  60. Rietzanger
  61. Cetti’s zanger
  62. Fitis
  63. Tjiftjaf
  64. Zwartkop
  65. Grasmus
  66. Paapje
  67. Roodborst
  68. Merel
  69. Zanglijster
  70. Pimpelmees
  71. Koolmees
  72. Huismus
  73. Vink
  74. Groenling
  75. Putter
  76. Kneu
  77. Rietgors

Excursie Limburg 4 maart 2018

Meer, meer en meer, een bijzondere dag in Limburg

Op de vroege zondagochtend stonden we om 07.00 uur met 7 personen klaar voor een lange vogeldag naar Limburg. De dag begon al met een laag overvliegende sperwer op de parkeerplaats.  De 1e stopplek werd besproken en vervolgens snel de auto in. Met het weer hadden we veel geluk, na een ijskoude week zou het vandaag ruim 10 graden worden en tot het eind van de middag droog blijven met ook regelmatig zon.

Kraanvogels Limburg 2018 (Foto Martijn)

De 1e stop was gepland tussen Oploo en Elsendorp in het zuidoosten van Brabant. Hier werd de dagen hiervoor een groepje van rond de 20 kraanvogels gezien en dit was voor vandaag toch wel echt één van de belangrijkste doelsoorten.

De vogels leken niet meer aanwezig, maar een schitterende kleine bonte specht liet zich geweldig zien en horen. Een cadeautje, want de spechten waren onze andere voornaamste doelsoorten. Ook een kuifmees riep regelmatig, maar liet zich niet zien.  Terug bij de auto kwam opeens een groep van 13 kraanvogels heel dichtbij en laag overvliegen.  We merkten ze pas op toen ze vlakbij ons waren, omdat ze stilletjes overvlogen terwijl ze normaal vaak roepen. Toen we een paar honderd meter verder reden zaten er ook nog drie kraanvogels op het land, deze konden door de telescoop mooi bewonderd worden.  De eerste stop was succesvol.

Middelste Bontespecht Limburg 2018 (Foto. Martijn)

Op naar de volgende plek voor een mooie wandeling door het Munningsbos bij Posterholt in Midden-Limburg. Dit is een niet al te groot bos, met veel afwisseling van oude beuken, zomereiken en ook naaldbos. Op zoek naar de middelste bonte specht, een specht die vroeger erg zeldzaam was maar de laatste 10-15 jaar steeds meer voorkomt in met name Limburg en diverse plekken in Oost- en Midden-Nederland.  Bij de auto eerst maar koffie drinken in het heerlijke warme zonnetje, genietend van enkele fraai gekleurde geelgorzen en volop roepende holenduiven.  De zoektocht naar de mibo (middelste bonte specht) was ook niet meer nodig, want al snel hoorden we er eentje roepen en die kwam in de boom naast de auto zitten, al snel gevolgd door een 2e exemplaar.  Dat is makkelijk! Vervolgens heerlijk gewandeld door het bos, waarbij we minimaal 5 middelste bonte spechten hebben gezien en ze ook constant hoorden roepen. Verder ook diverse grote bonte spechten, maar de zwarte specht werkte minder goed mee. Slechts eenmaal hoorden we deze in de verte roepen.

Sijs Linmburg 2018 (Foto. Martijn)

Mooi waren ook de diverse boomklevers, boomkruipers en een paar kuifmezen. De zwarte mees  en een groepje sijzen liet zich ook goed horen.

Omdat er deze week door de kou veel kraanvogels in Frankrijk bleven hangen en de omstandigheden dit weekend perfect waren, hielden we de waarnemingen van de kraanvogels in België en Zuid-Limburg goed in gaten op waarneming.nl en waarnemingen.be. Later op de ochtend zag je dat de trek behoorlijk op gang kwam, voor ons het teken om naar Zuid-Limburg te gaan.

Op de route ernaar toe werd door enkelen van ons nog even kort een rode wouw gezien en op een gegeven zagen we een plek waar meerdere buizerds vlogen. Hier even gestopt en blijkbaar was dit een veldje met veel muizen. We zagen hier minimaal 20 buizerds en ook 15 grote zilverreigers. Indrukwekkend was ook een groep met meer dan 100 holenduiven.

Eenmaal in Zuid-Limburg hebben we eerst even kort gezocht op de plek van de grauwe gors, maar toen we hoorden dat 20 minuten verderop groepen van honderden kraanvogels werden gezien, zijn we snel de auto in gesprongen. Inmiddels werden er groepen van 1500 kraanvogels gemeld en na een kwartier zagen wij vanaf de snelweg ook een enorme groep onze kant opkomen. Meer dan 1000 vogels vlogen over ons heen, iets wat je in Nederland zelden meemaakt. Op de snel weg natuurlijk geen mogelijkheid om te stoppen, maar oh wat een gaaf gezicht zo’n enorme groep.

Een paar minuten later reden we bij Simpelveld en zagen we de volgende groep komen en hier konden we de auto mooi parkeren. De groep van ca. 100 vogels kwam prachtig naar ons toe vliegen en begon boven ons hoofd te cirkelen en luid te roepen.  Genieten, een droom, dit was waar we op hadden gehoopt.

Film van Jeroen Verburg

Al snel zagen we dat dit slechts het begin was, in de verte zagen we weer enkele massale groepen aankomen. De auto in en richting het open veld op een heuvel bij Wahlwiller. Hier had je een prachtig breed uitzicht en juist op het moment dat wij aankwamen, kwamen diverse grote groepen samen, vlak boven ons. Enkele duizenden kraanvogels  kwamen recht over ons heen vliegen en een flink deel van de groep bleef ook nog bijna 10 minuten lang rond ons heen cirkelen.  Waar je ook keek, overal zag en hoorde je kraanvogels.  Mooi om te zien was ook dat een nieuwe groep in perfecte V-formatie de rest van de cirkelende groep oppikte om vervolgens weer door te trekken in noordwaartse richting.

Ruim 1,5 uur lang hebben we constante kraanvogeltrek om ons heen gehad, soms op flinke afstand (bijv. boven het drielandenpunt bij Vaals), maar soms ook prachtig boven onze hoofden.  Enkele andere vogelaars sloten zich bij ons aan en waren volop aan het genieten en aan het tellen.

Een nieuwe groep van ca. 250 kraanvogels diende zich aan, maar eronder vloog ook een roofvogel. Een prachtige rode wouw, maar even verderop nog één en nog één. Drie rode wouwen en 250 kraanvogels tegelijk, wow!

Na even wat stilte en kraanvogels vooral op wat grotere afstand kwam er een nieuwe groep mooi over en ook nu weer rode wouwen, ditmaal maar liefst 4.

We waren allemaal erg onder de indruk en hebben minimaal  15.000 kraanvogels over zien vliegen. Een kleine kilometer verderop stond een groepje vogelaars al vanaf het eind van de ochtend systematisch te tellen en zij hadden meer dan 40.000 kraanvogels geteld. Onze 15.000 is wellicht ook nogwat onderschat, maar zulke aantallen had niemand durven dromen en tellen was op sommige momenten bijna onmogelijk. Slechts eenmaal eerder zijn er in Nederland op 1 plek meer kraanvogels gezien dan vandaag, tijdens de najaarstrek van 2014. Zeker voor het voorjaar was dit een recorddag. Rond 16.30 kwam er een regenfrontje aan en dit deed ook de stroom aan kraanvogels stoppen. Tijd om terug richting Alphen te gaan.

Een geweldige ervaring die we niet snel zullen vergeten!

 

 

Zeeuwse eilanden Februari 2018

Op 11 februari stond de jaarlijkse excursie naar de Zeeuwse eilanden op de planning. Deze excursie begint bij de Brouwersdam. Bij de Brouwersdam werden afgelopen week allemaal naar voedsel duikende vogels gemeld. Soorten als ijseend, ijsduiker en parelduiker werden vaak gezien. Helaas waaide het toen wij er waren hard, waardoor het ontdekken van soorten een stuk moeilijker werd. De golven waren hoog en door de harde wind kreeg je tijdens het kijken door de telescoop tranende ogen. Ondanks dat de omstandigheden minder waren konden we er twee ijsduikers, roodhalsfuten en veel kuifduikers uithalen. De duikers konden we niet direct met zekerheid plaatsen. Daarom hadden Martijn en Jeroen foto’s gemaakt om de soort achteraf juist te determineren.

kuifaalsxcholver-ijsduiker-roodhalsfuut
kuifaalsxcholver-ijsduiker-roodhalsfuut (Martijn)

Daarna reden we door naar de spuisluis waar middelste zaagbekken en een mooie man eider te zien waren. Op de oever een redelijk grote groep zilvermeeuwen. Bij een 2e winter zilvermeeuw zagen wij een kleurring om de poot. Deze was geringd met de code geel DG. Deze meeuw is geringd als eerstejaars vrouw en is sindsdien in de winter op de Brouwersdam aanwezig en was al vaak gemeld.

Kuifduiker
Kuifduiker (Foto. Martijn)

Vervolgens reden we door de polders van Zeeland, waar we enorme groepen ganzen zagen. We hebben daar vele duizenden brandganzen en rotganzen gezien, maar ook kolganzen en grauwe ganzen. Helaas hebben we daar geen zeldzaamheid als roodhalsgans, witbuikrotgans of zwarte rotgans uitgehaald. Ook de moeite waard waren de goudplevieren.

De volgende stop was bij Plan Tureluur en daar zagen we al vroege kluten, tureluurs en lepelaars. De meeste lepelaars waren jonge beesten die hier zijn blijven overwinteren. Er zijn elk jaar wel weer lepelaars die dit proberen. Ook de fraaie mannetjes pijlstaarten lieten zich goed zien.

Kolgans
Kolgans (Martijn)

Toen zagen we op waarneming.nl dat er een zwarte rotgans gemeld werd, en die wilden we wel proberen er uit te halen. Het was zeker een groep van een paar duizend ganzen met brand- en rotganzen. Helaas konden we de zwarte rotgans niet in de groep ontdekken. Later die dag zagen we foto‘s van deze zwarte rotgans en op deze foto was de flank van dit beest zo wit dat we hem wel herkend zouden moeten hebben als hij er op dat moment tussen zat. Vervolgens reden we naar Neeltje Jans om hier even af te wachten of de Ross meeuw van Vlissingen nog terug gevonden werd. Helaas werd deze niet terug gevonden wat ons een rit naar Vlissingen bespaarde. Bij Neeltje Jans zaten veel middelste zaagbekken in de binnenhaven en ook nog een grote groep rustende zilvermeeuwen. Ook zagen we in de haven nog een paar dodaarzen. In de buitenhaven zagen we een aalscholver die opviel bij ons. Deze aalscholver had namelijk een hele dunne snavel en ook een heel hoog voorhoofd: een kuifaalscholver. Deze is regelmatig op deze plek aanwezig en zat nu ook weer op zijn bijna vaste stek. Na deze waarneming ging de helft van de groep naar huis en de rest ging nog even snel de grote kruisbek bij Westerschouwen proberen. Helaas konden we de grote kruisbekken hier niet vinden maar  konden we wel afsluiten met een mooie groep staartmezen en een luid roepende goudvink.

Menno den Uijl

Waarnemingen

  1. Roodkeelduiker
  2. IJsduiker
  3. Dodaars
  4. Fuut
  5. Roodhalsfuut
  6. Kuifduiker
  7. Aalscholver
  8. Kuifaalscholver
  9. Blauwe reiger
  10. Grote zilverreiger
  11. Kleine zilverreiger
  12. Lepelaar
  13. Knobbelzwaan
  14. Grauwe gans
  15. Kolgans
  16. Grote Canadese gans
  17. Brandgans
  18. Rotgans
  19. Nijlgans
  20. Bergeend
  21. Wilde eend
  22. Smient
  23. Krakeend
  24. Wintertaling
  25. Pijlstaart
  26. Slobeend
  27. Kuifeend
  28. Eider
  29. Brilduiker
  30. Middelste zaagbek
  31. Zwarte zee-eend
  32. Bruine kiekendief
  33. Buizerd
  34. Torenvalk
  35. Sperwer
  36. Slechtvalk
  37. Fazant
  38. Waterhoen
  39. Meerkoet
  40. Scholekster
  41. Kluut
  42. Goudplevier
  43. Steenloper
  44. Paarse strandloper
  45. Drieteenstrandloper
  46. Kievit
  47. Tureluur
  48. Zwarte ruiter
  49. Wulp
  50. Kokmeeuw
  51. Stormmeeuw
  52. Zilvermeeuw
  53. Grote mantelmeeuw
  54. Houtduif
  55. Turkse tortel
  56. Grote bonte specht
  57. Graspieper
  58. Halsbandparkiet
  59. Spreeuw
  60. Ekster
  61. Kauw
  62. Zwarte kraai
  63. Winterkoning
  64. Heggenmus
  65. Roodborst
  66. Merel
  67. Staartmees
  68. Pimpelmees
  69. Koolmees
  70. Huismus
  71. Vink
  72. Goudvink