Categorie: ExcursieVerslag

Op zondag 30 december 2018 organiseerde Vogelwerkgroep Alphen aan den Rijn de traditionele eindejaarsvogelexcursie naar de Amsterdamse Waterleidingduinen (AWD). De waterwinning in de Amsterdamse Waterleidingduinen vindt plaats door middel van infiltratie van voorgezuiverd rivierwater uit de Rijn. Dit is een oneindige bron die nooit opdroogt. Door grote buizen wordt dit water naar de AWD gevoerd, waar ‘de weg van het water’ aldus verder gaat: bij de verdeelvijver wordt het de toevoersloot in geleid. Vanaf daar stroomt het de infiltratiegebieden in, waar het in de geulen langzaam de duinbodem in zakt. Na ongeveer drie maanden is het water gezuiverd en mondt het uit in de lager gelegen kanalen. Van daar stroomt het water naar de Oranjekom, vanwaar het naar een nazuiveringssysteem gaat en in verschillende stappen totdat het de drinkwaterkwaliteit bereikt en het naar Amsterdam wordt gepompt. Momenteel worden de meeste bovengrondse filtratiekanalen vervangen door buizenstelsels, om het oorspronkelijke duingebied terug te krijgen.
Bij Ingang Panneland roffelt de Grote bonte specht. Later vinden we ook een Kleine bonte specht!

Een groep Barmsijsen houdt de gemoederen bezig: een groepje van 20 gemengde Grote en Kleine barmsijsen zoekt zaadjes in Berkenbomen. Met hulp van Arjan Dwarshuis (wereldrecordhouder meeste vogelsoorten in één jaar gespot: 6.852) en Camilla Dreef (ambassadeur Vogelbescherming en BinnensteBuiten) proberen we er een Witstuitbarmsijs tussenuit te vissen. Zonder succes.
Een aantal Grote zaagbekken vist in de filtratiekanalen. In de bredere kanalen vinden we Dodaars, Kuif- en Tafeleend.
Een Raaf komt luid roepend overvliegen.
Aan het einde van de wandeling treffen we nog de Grote gele kwikstaart. Een aantal Grote zaagbekken vist in de filtratiekanalen. In de bredere kanalen vinden we Dodaars, Kuif- en Tafeleend.
Een Raaf komt luid roepend overvliegen.
Aan het einde van de wandeling treffen we nog de Grote gele kwikstaart.

Lijst van waargenomen vogelsoorten:

Op Zondag 28 November zijn we met 11 personen op pad gegaan richting de omgeving van Nijmegen. Het was even wennen aan de lage temperaturen, maar verder was het prima weer om vogels te kijken.
De eerste stop was bij de Bemmelerwaard, waar we een mooie wandeling hebben gemaakt. Bij aankomst viel al op hoeveel bessenstruiken er in het gebied stonden en in deze periode van het jaar kan het niet anders dat er dan ook veel lijsterachtigen moeten zijn.
En inderdaad, in het gebied waren veel lijsters zich tegoed aan het doen aan de bessen. Vooral de koperwiek was goed aanwezig, maar ook enkele zanglijsters merels en een eenzame kramsvogel.
Ook de buizerd en torenvalk waren goed vertegenwoordigd en lieten zich regelmatig zien net als een aantal grote zilverreigers die in het zonnetje natuurlijk extra goed opvallen.
Bij een oud gemaaltje werd een fraaie ijsvogel gezien en deze leidde ons naar een mooie plas waar diverse eenden en futen zwommen. We zagen hier een nonnetje, de eerste van het seizoen. Een prachtige eendensoort. Dit exemplaar leek een jong beest, nog niet volledig in prachtkleed. Twee roepende witgatjes gaven een mooie vliegshow weg en in de bosjes was een groep staartmezen druk aan het foerageren.

Tijdens de wandeling over een smal pad langs het water was het ook leuk om de vele glijsporen van de bevers te zien. Na eerst wat twijfel, was het even later goed te zien aan de vraatsporen aan de takken.
Na de wandeling hebben we met de auto de Waaldijk gevolgd tot Polder Gendt. Deze polder herbergt nog een steenfabriek en wat losse woningen maar is verder vooral vrij voor de natuur. Mooie groepen ganzen waren hier aanwezig (vooral kolgans) en de eerste twee ganzen met ring werden gezien en afgelezen door Menno en Jeroen.
De tijd vloog voorbij en we wilden ook nog naar de Ooijpolder aan de andere kant van de Waal. Na aankomst kwamen we hier meteen terecht in een enorme groep kolganzen die ook nog eens vlak langs de weg zaten. Mooi te zien was het verschil tussen de volwassen en jonge beesten. Ook hier weer enkele geringde exemplaren, evenals verderop in de polder. Totaal hadden we deze dag 8 ganzen waarvan de ring kon worden afgelezen, dit waren kolganzen en grauwe ganzen. Sommige exemplaren kwamen gewoon uit de buurt en hadden een radius van slechts enkele tientallen kilometers, maar ook hadden we een exemplaar uit het oosten van Duitsland, Litouwen en een Russisch eiland in de Barentszee.

De volgende stop bij een mooie meidoornhaag leverde een klapekster op. In eerste instantie op flinke afstand, maar na even wachten kwam de vogel steeds dichterbij en ging prachtig voor ons in de lucht bidden.
Op een veld met uitgebloeide zonnebloemen was een flink groep kleine vogeltjes aanwezig. Vooral vliegend en dan kortstondig op en tussen de zonnebloemen om zaden te pikken. De groep bestond uit voornamelijk groenlingen en verder vinken en putters.
De route door de polder leverde nog veel kolganzen op en op het eind ook nog wat mooie toendrarietganzen. Het was weer een mooie dag met totaal 55 vogelsoorten.

Vrijdag

Op vrijdagochtend 12 oktober was het tijd voor ons Vogelweekend Texel 2018 naar Texel. Met 11 personen verzamelden we op de parkeerplaats waar al de eerste vogels genoteerd werden. In de lucht was al duidelijk te zien dat er een behoorlijk vogeltrek van met name vinken, lijsters en veldleeuwerik was.
De eerste stop was gepland bij de waterberging van Twisk. Hier stonden al flink wat vogelaars en ook kwamen we onze collega’s van VWG Koudekerk-Hazerswoude hier tegen.
We zagen hier een mooie groep goudplevieren, watersnippen, enkele grutto’s , een bonte strandloper en flink wat eendensoorten. Zowel een grote gele als een witte kwikstaart vlogen over.
Langs de IJsselmeerdijk reden we noordwaarts en bij de Dijkwielen werd een koffiestop gemaakt, met heerlijke zelfgemaakte koek van Truusje. Een waterral riep vanuit het riet en verder waren vooral de kuifeenden talrijk.
De volgende stop was niet veel verder gepland, maar opeens zagen we Nico stoppen en snel de auto uitgaan. Hij zag boven het akkerland een rode wouw, een schitterende roofvogel. De vogel vloog van ons af, maar gelukkig konden we hem met de auto volgen en even later hebben we minutenlang van een vliegshow van de rode wouw kunnen genieten.

In de Zuiderhaven bij Den Oever tevergeefs gezocht naar een buffelkopeend, maar de dodaars en een grote zaagbek werden wel aan de lijst toegevoegd.
De tijd vloog voorbij en dus werd het hoog tijd om richting veerboot te rijden. Op Texel was het meteen duidelijk waar onze eerste stop zou zijn: er was namelijk een blonde ruiter aanwezig tussen de goudplevieren. De blonde ruiter is een Amerikaanse steltloper die maar soms in Nederland gezien wordt.
Bij aankomst zat de vogel vrij ver van ons af, maar omdat de groep goudplevieren regelmatig opvloog, vloog de blonde ruiter ook mee en hiermee kwam de vogel gelukkig wat dichterbij en ook een keer dichtbij langs vliegen. Mooi om te zien was het grootteverschil, de blonde ruiter is echt maar een klein beestje.

De locatie was vlakbij bungalowpark Prins Hendrik, we zagen de bungalows al staan, dus meteen maar inchecken.
Het warme weer nodigde uit voor een terrasje en op het park werd de eerste bladkoning gehoord en door een paar van ons ook kortstondig gezien. Opvallend waren de grote aantallen koperwieken en kramsvogels die vakkundig de bessenstruiken aan het leegroven waren.

Zaterdag

Zaterdagochtend op tijd uit bed en rond 08.15 uur gingen we naar buiten, richting de noordpunt van het eiland. Bij het Renvogelveld zagen we de eerste roodborsttapuiten en ook een tweetal paapjes. In het duin ook een gewone tapuit, een soort die ook snel richting het zuiden zal vertrekken net als een late boerenzwaluw die vlak langs vloog.
Vervolgens een wandeling door het duingebied bij De Tuintjes, een plek waar iedere vogelaar altijd wel even op zoek gaat en al veel zeldzaamheden ontdekt zijn. Ook vandaag waren we niet de enige vogelaars, al flink wat mensen hoopten hier iets te ontdekken. In de bosjes twee bladkoningen die zich wel lieten horen, maar niet lieten zien. Was de bladkoning 15 jaar terug nog een echte zeldzaamheid: de laatste jaren neemt het aantal tussen eind september en medio oktober flink toe, vooral op de Waddeneilanden en langs de kust. Blijkbaar ligt Nederland tegenwoordig dus wat beter op de trekroute van deze soort.
Ook hier in het duin weer vele lijsterachtigen, vooral de koperwiek en de zanglijster. Ze zijn behoorlijk schuw, maar zodra je op enige afstand staat, zijn de bessenstruiken voor hen!
Tussen de vele koperwieken wordt opeens een beflijster ontdekt, deze is nog een stuk schuwer en laat zich pas even mooi zien als hij verder vliegt.

Een blauwe kiekendief jaagt verderop in de duinen en vanuit de bosjes hoor je de zachte piepjes van de goudhaantjes.

Een deel van de groep loopt de terugweg over het strand en zien hier nog paarse strandloper en drieteenstrandloper.

Een volgend gebiedje op de noordpunt ligt tussen het Reddingboothuis en de Robbenjager en ook hier wandelen we een stukje.  Het wordt al behoorlijk warm (tot 25 graden op Texel!!) en deze zomerse temperaturen zorgen voor een wat lagere activiteit van de vogels (en vogelaars). Uit het riet vliegt een vogel op met een vreemd roepje. Even twijfelen en met wat slechte foto’s blijkt het een baardmannetje te zijn. Helaas laten ze zich niet wat beter zien.

Vanwege het verstevigen van de dijken aan de Wadkant kunnen we een aantal mooie plekken niet bezoeken, maar via een omweg komen we wel bij de IJzeren Kaap. Hier zien we tientallen geoorde futen in winterkleed en eidereenden.  De steenlopers laten zich goed fotograferen.

Zuidwaarts richting Oudeschild komen we langs mooie plasjes en nieuwe natuurgebiedjes, maar deze zijn vooral in het voorjaar interessant. Nu zien we er o.a. tureluur en kolgans.

Aan de zuidkant van Texel liggen De Petten en de Mokbaai.  Bij De Petten zien we een aantal pijlstaarten, smienten en een torenvalk die ons even doet twijfelen of het geen smelleken is.

De Mokbaai zit vol met vogels en met de warme zon in de rug is het een heerlijke plek om relaxed in het gras te gaan zitten (of liggen).  Heel veel bergeenden, bonte strandlopers, wulpen en rosse grutto’s worden afgewisseld met zilverplevier en enkele groenpootruiters.  Opeens hoorden we twee roofvogels met elkaar bakkeleien: slechtvalken. Een van de twee vogels komt mooi langs vliegen en ging recht voor ons op een paaltje zitten. Erg fraai! Ook grote en kleine zilverreiger laten zich zien.

Op de route terug naar onze bungalows nog een stop bij de Oorsprongweg voor de blauwe kiekendief. Een van de auto’s had mazzel en had de vogel vlak langs de auto. De vogels in het veld waren onrustig, maar de oorzaak zagen we niet, tot opeens weer een slechtvalk recht over ons heen vloog.
Na een drankje in het huisje volgde een gezellig etentje bij De Rog, waar vooral bij het kiezen van het voorgerecht voor ons geen menukaart nodig was.

Zondag

Na een lekker ontbijtje weer op tijd op pad en ditmaal was de zeetelpost bij Paal 15 ons doel. Op deze manier kunnen we ook wat zeevogels aan de lijst toevoegen. We zijn nog maar net onderweg als er, in de speciaal door Dutch Birding beschikbaar gestelde appgroep, een bericht komt dat er voor Paal 15 een walvis zwemt. Ai, dat zou toch wel een gaaf extraatje zijn voor dit weekend.
Bij aankomst bleek dat de meeste van de honderden op het eiland aanwezige vogelaars wel interesse hadden en stond er al een rij van vele tientallen vogelaars die gestaag bleef groeien.
De walvis had zich een aantal keren goed laten zien en het was inmiddels duidelijk dat het om een bultrug ging.
Uitgebreid turen over de zee leverde de eerste roodkeelduikers , jan-van-genten en een kleine jager op. Over het strand een groepje sneeuwgorzen die bij ons in de buurt wilden gaan landen, maar door de drukte het toch maar niet deden.
Opeens onrust en gejuich aan de andere kant van de groep, zij zagen de bultrug, maar wij niet. Maar even later toch, een paar flinke blows van water en een deel van de rug die boven water uitkwam. Gaaf!

Qua vogels volgden meer jan-van-genten, roodkeelduikers met daarbij 1 parelduiker , middelste zaagbek, een topper en een mooie zeekoet in de branding.

In het achterliggende duin nog een kopje koffie gedaan en daar een tijdje genoten van de landtrek van zangvogels. Er vlogen in korte tijd toch wel een paar duizend vogels over, vooral vink, koperwiek en spreeuw, maar ook keep en veldleeuwerik. Op de stenen poseert een fraaie heggenmus.

In de Staatsbossen bij De Koog even een stop bij de Fonteinsnol waar een uitkijktoren op een heuvel in het bos staat. Je hebt hier een fraai uitzicht over het eiland van Waddenzee tot Noordzee. Het is alweer warm en de vogels zijn, op een enkele roepende keep en goudhaan na, vrij stil. Een sperwer en twee buizerds laten nog een vliegshowtje zien.
Het duingebied De Nederlanden net ten noorden van de Koog is ook fraai om te wandelen. Qua vogels is het vrij stil maar een vrouwtje zwartkop zorgt toch nog voor een nieuwe soort op de weekendlijst. Tijdens de lunch in het veld horen we goudhaantjes steeds dichterbij komen tot ze stuk voor stuk vlak langs ons heen vliegen.
In de loop van middag nemen we afscheid van een deel van de groep en vervolgens gaan we weer even naar de noordpunt. Gisteren werd hier een zeer zeldzame zadellibel ontdekt en ook vandaag werden er weer twee gezien, net als op enkele andere Waddeneilanden. Deze libel uit Afrika is waarschijnlijk met de warme zuidelijke stroming en door de resten van orkanen naar het noorden toegevoerd.
Een aantal van ons wil deze libel ook wel zien en met wat geduld zien we er eentje vliegen. De kenmerken zijn met de verrekijker te zien, maar het is geen topwaarneming. Wat een geluk hebben we als we teruglopen en er dan opeens eentje (of misschien zelfs twee) zelf ontdekken. Deze vliegt diverse malen vlak voor langs en is dus veel beter te bekijken. Tientallen andere liefhebbers rennen onze kant op en genieten ook van de zadellibel. Na de bultrug weer een zeldzaamheid, maar weer geen vogel!
We lopen De Tuintjes in en gaan relaxed zitten rondom de bosjes. Het licht is nu veel mooier dan gisteren en de bewegelijke goudhaantjes zitten telkens heel mooi dichtbij. Voor het oog erg mooi, maar voor de foto best lastig, want stilzitten is er niet bij. Toch een leuk spel om dan te proberen een goede foto te maken. De bladkoning is ook nog aanwezig en laat zich horen.

erug richting het huisje voor een wandeling langs het Wad. Het tij was precies gunstig waardoor er duizenden steltlopers en eenden zaten. Bontbekplevier,  kluut, tureluur,  bonte strandloper, rosse grutto en bergeend waren in grote aantallen aanwezig.  Ook drieteentjes, zilverplevier en kanoet, maar in lagere aantallen.

Veel vogels vliegen op en vormen prachtige wolken die telkens weer anders door het licht beschenen worden. Het kan bijna niet anders dan dat de onrust veroorzaakt wordt door een jagende slechtvalk en inderdaad zien we een van de steltlopertjes ten prooi vallen aan deze snelle rover.

Maandag

Alweer de laatste dag van ons lange weekend Texel. Tijd voor een wandeling door De Slufter. Een beetje op tijd, want anders wordt het veel te druk. Doelsoort is de strandleeuwerik en na een stukje lopen zien we iemand op de grond liggen met camera. Dat kan bijna niet anders zijn dan de strandleeuwerik en inderdaad.  We kunnen ze mooi bekijken en na een tijdje sluipen onze fotografen ook richting de vogels voor een plaatje. De vogels zijn echter oplettend en voor elke meter die wij dichterbij komen, lopen zij er twee verder.

Ook de eiders, een kleine zilverreiger en strandlopertjes laten zich mooi bekijken.

Nog één keer naar de noordpunt van het eiland met wederom veel koperwieken tussen de rode bessen. Ze zijn slim zat en zitten bijna constant aan de andere kant van de struik waar jij staat, maar af en toe lukt het toch om ze mooi vrij in beeld te krijgen.

Na een lekkere lunch in het zonnetje besluiten we om richting veerboot te rijden. Nog even een blik over de Mokbaai en dan nog langs een plekje op de route bij Schagerbrug. Vlak langs de weg ligt een ondergelopen bollenveldje waar de grauwe franjepoot aanwezig is. Het duurt niet lang voor deze vogel in beeld komt en ook een oeverloper, twee groenpootruiters en een groepje kemphanen laat zich mooi bekijken.

We willen net terug rijden richting Alphen als we opeens een vogel zien spartelen in het water. Door de afstand zien we niet precies wat het is, maar het ziet er triest uit en de vogel wordt ook nog aangevallen door twee meeuwen. Na een tijdje komt de vogel iets dichterbij de kant, maar nog altijd op een meter of 10. De meeuwen worden feller en pikken de vogel uit het water en willen ermee weg vliegen, maar laten het beestje toch weer vallen. Opeens lijkt de vogel door te hebben welke kant deze op moet, maar de meeuwen blijven volgen. Wanneer  de vogel vlakbij de kant is, gaat de meeuw eigenwijs op de kant zitten wachten en blijft de vogel doodstil in het water zitten. Toch maar tijd voor een reddingspoging, we mogen van de boer het land op en lopen er naar toe. Het blijkt een vrouwtje huismus te zijn die volledig uitgeput in het water zit en niet meer beweegt. We nemen haar mee en wrijven haar een beetje droog met keukenpapier en vervolgens in een theedoek. We besluiten haar mee te nemen en halverwege de rit kwam het leven gelukkig weer terug. Na een nachtje bij Brenda geslapen te hebben, heeft ze haar losgelaten in de buurt van andere mussen in Waddinxveen.  Gelukkig een goede afloop voor onze huismus Bikkel!

Tellijst