VWG Alphen

Eindelijk is het zover, zaterdag 2 juli 2022 om 19:15 uur parkeren we bij het Pannenkoekenhuis aan de Doornseweg in Woudenberg waar de excursie start!
Stef Strik, onze natuurgids, vertelt bij aanvang van de wandeling de dertien deelnemers wat het programma is voor deze avond. We hebben uiteraard in de hoofdrol de nachtzwaluw! Afgelopen dagen waren maar liefst zes nachtzwaluwen gespot en gemeld bij waarnemingen.nl, hopelijk hebben wij dit geluk ook!

Aantal weetjes over de nachtzwaluw:

De nachtzwaluw broedt in Nederland op heidevelden, zandverstuivingen en in open plekken in dennenbossen. Nachtzwaluwen broeden op de grond, op de kale bodem.

Hij rust overdag in het verlengde van een tak en is door z’n schutkleuren daarmee zo goed als onzichtbaar. Hij vliegt geruisloos en is wendbaar, biddend en dan weer glijdend. In de avond en nacht vangen ze grote insecten (nachtvlinders) tijdens de vlucht. De nachtzwaluw is een lange-afstandstrekker die overwintert in tropisch Afrika. Zijn geluid is een zeer kenmerkend en karakteristiek ratelend geluid dat van ver te horen is. Hij is vrijwel alleen in het donker (of late schemer) en in de broedtijd te horen: “Tjurrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr….urrrrrrrrrrrrrr” Ook slaat hij met zijn vleugels tegen elkaar tijdens de balts. Als het mannetje een vrouwtje ziet, vertraagt de ratel en roept hij een nasaal “Krullet”.
Nachtzwaluwen zijn pas tegen tien uur in de avond actief.
Dit betekent dat we ons vanaf 19:15 uur tot 22:00 uur vermaakt hebben in de bossen rondom Austerlitz.

Onderweg zijn we verschillende zangvogels tegen gekomen: Boomkruiper, Boomklever, Pimpelmees, Merel, Roodborst, Grote bonte specht, Grauwe vliegenvanger.

Austerlitz
De geschiedenis van Austerlitz gaat terug tot 1804, toen Auguste de Marmont, generaal van Napoleon Bonaparte, de helft van zijn troepen hier liet samenkomen, zo’n 18.000 manschappen, in wat toen het Kamp van Utrecht genoemd werd. Een aantal handelaren streek bij het legerkamp neer om met de soldaten handel te drijven. De Marmont werd later weggeroepen naar oorlogen elders, maar de handelaren bleven, en hun nederzetting was het begin van het dorp Austerlitz. Austerlitz is vooral bekend door de Pyramide, een bouwwerk dat in opdracht van De Marmont werd gebouwd door zijn soldaten. Deze staat echter op Woudenbergs grondgebied. Nadat Napoleon op 2 december 1805 de zogenaamde Driekeizersslag bij Austerlitz (het huidige Slavkov u Brna) in Moravië had gewonnen, besloot zijn broer Lodewijk Napoleon Bonaparte, (die een jaar later Koning van Holland zou worden), de nederzetting en de pyramide de naam Austerlitz te geven.

Rondom Austerlitz of op weg naar de Nachtzwaluw spotplek zagen we de Witte Kwikstaart, Tjiftjaf, Zwartkop, Gierzwaluw, Vink, Boompieper, Zwarte Mees, Gaai, Zwarte kraai, boomleeuwerik, Houtduif, Grote Lijster en Zanglijster.

Vanaf half 10 hebben we op de plek waar eerder in de week de nachtzwaluwen zijn gespot onze positie ingenomen. Tijdens het wachten zagen we al knorrend meerdere keren de Houtsnip, Boerenzwaluw, Gierzwaluw en de vleermuis (Laatvlieger).

Hmm, denk je dan, we gaan de nachtzwaluw niet meer horen. We wilde hem zo graag zien dat we alle takken in de boom hebben afgespeurd en zelfs dachten hem te zien maar de telescoop wees iedere keer uit van niet……

En ineens om tien over tien hoorden we een Tjurrrr………urrrr!! Woooh, dat kan niet waar zijn, woooh wat gaaf we hebben hem maar kort gehoord en willen meer horen…. Iedereen was helemaal happy maar we hadden niet kunnen bedenken dat voordat we terug liepen naar de auto om 23:00 uur we nog veel vaker Tjurrrr….. urrrr zouden horen uit verschillende hoeken en ineens lieten ze zich zien! Ze vlogen echter best wel een op een afstand. En toen kwam er voor mij, maar ik durf te wedden ook voor de overige deelnemers van de excursie een magisch moment! Eén van de nachtzwaluwen vloog recht op ons af en toen ik net dacht jeetje ik moet bukken, wende hij heel makkelijk naar boven en vloog zo over mij en de rest heen. Woooh wat onwijs gaaf!! Zo kicken dit! En mooiere toegift hadden we ons niet kunnen wensen.

Anna-Isabel Weterings

De Nieuwe Driemanspolder ligt tussen de gemeenten Zoetermeer, Leidschendam-Voorburg en Den Haag.

De benaming Driemanspolder dateert uit 1668 toen het voormalige turfwingebied werd drooggelegd. De droogmaking kreeg de naam van het aantal bestuursleden: 3.

Tot 2017 was dit nog een agrarische polder, maar tussen 2017 en 2020 is dit gebied volledig op de schop gegaan. Het gebied is omgevormd tot natuur- en recreatiegebied met waterplassen, wandelpaden (7km), ruiterpaden (4,5 km) en fietspaden (12 km). Bij extreme regenval wordt het gebied gebruikt om water op te vangen. Het regenwater kan worden opgeslagen en via leidingen naar zee worden getransporteerd. Het gebied is pas in 2020 opgeleverd maar nu al zijn er allerlei vogels en planten zijn te vinden in dit uitgestrekte gebied.

Om 8 uur afgesproken bij het welbekende parkeerterrein van  golfclub Zeegersloot. De opkomst was wellicht door het mooie weer niet enorm maar dat mocht de pret niet drukken. Marco en ik zijn beginnend vogelaar en wij waren enorm benieuwd wat de excursie ons zou brengen. We maakte op het parkeerterrein kennis met onze gids Martijn en mededeelnemers Toos, Cees en Jeroen. De sfeer zat er meteen al goed in. Met een half uurtje rijden parkeerden we naast de camping bij de Driemanspolder. Eerst even checken of we rondom de parkeerplaats de patrijzen konden vinden maar helaas hielden zij zich goed verstopt. Op het pad langs een rietrand richting de plas zagen we al snel een mooie Blauwborst met een ontbijt in de vorm van een bij of hommel in zijn bek, en verder een Veldleeuwerik en een Rietgors.

Het gebied bestaat grotendeels uit ondiepe plassen, modderige eilandjes, oevers met schrale vlaktes met af en toe een strookje riet tussen de plassen door.

Ondanks de prachtige zomerse dag zag je de natuur nog midden in de lente zitten. Het thema van deze dag was toch wel het broedseizoen. Delen van paden waren afgesloten om rust te creëren voor het broeden van de vele water- en weidevogels. We hebben heel veel vogels met hun jongen mogen spotten (ganzen, kieviten, scholeksters, kokmeeuwen) maar ook nog genoeg mama’s op hun nesten zien zitten. Als beginnend vogelaar was het voor mij een lust om alle vogels met hun jongen te zien. Het leukste jong vond ik toch wel de Kievitsjongen. Wat een schatjes! Je ziet al heel duidelijk dat het een jonge versie is van een Kievit door de platte kop en de houding maar wat een schattig donzig bolletje.

We hebben een flinke ronde gelopen waarbij we tussendoor heerlijk aan de rand van een half opgedroogde plas hebben gezeten (kijkend) naar de steltlopers om onze koffiebreak te houden en later zaten we op een bankje, waar we precies met 6 “man” oppasten om te lunchen.

De populairste en meest frequent aanwezige vogel in dit gebied was vandaag toch wel de gele Kwikstaart, die kwamen we overal tegen en meest bijzondere exoot van de dag was de Rosse Stekelstaart die nog even lekker dichtbij kwam om zich met zijn mooie blauwe snavel te laten bewonderen. Ook zaten er wel 18 geoorde futen maar die bleven helaas midden op de plas waardoor ze alleen met de serieuze verrekijkers goed te bewonderen waren.

Rond 14 uur werd het zo warm, ondanks het briesje wind,  dat het steeds lastiger werd om nog vogels te spotten. We hadden echter het geluk om vanaf vanmorgen een behoorlijk aantal mooie en soms bijzondere vogels te mogen horen maar ook zien. Lastig om op zondag al om 7 uur op te staan maar de beloning ter plaatse was groot.

Ik heb erg genoten van deze dag, gezelschap en de natuur! Wat een pracht aan vogels hebben we mogen zien.

Onder andere gezien deze dag:

Blauwborst, Gele Kwikstaarten, Rietgorsen, Rietzangers, Veldleeuweriken, Tafeleenden, Meerkoeten, Krakeenden, Wilde eenden, Slobeend, Kuifeenden, Dodaars, Kluten, Knobbelzwanen, Grauwe Ganzen, Canadese Ganzen, Bergeenden, Nijlgans, Tapuiten, Kieviten, Bontbek- en kleine plevieren, Temminck strandlopers, Kleine strandlopers, Rosse Stekelstaart, Witte Kwikstaarten, Steenloper, Krombekstrandloper, Scholeksters, Geoorde futen, Krooneenden, Oeverzwaluwen, Kokmeeuwen, Eksters, Tureluurs, Kneutjes, Graspieper, Huismus, Buizerd.

Voorwaar een mooie opbrengst en dan ben ik er vast nog wel een paar vergeten.
Voor dit gebied van belang: tijdig op, een goede verrekijker meenemen en goede schoenen aan want het is een “groot” gebied. En als extra opdracht: zoek de steenuil die bij een van de boerderijen langs het gebied met enige regelmaat wordt gezien.

Groet en veel vogelplezier,

Anna-Isabel Weterings